آینده پژوه حرفه ای
ما برای کشف سرزمینهای ناشناختهی آینده، نیازمند ناخدایانی خبره هستیم تا چشماندازهای قدرتمندی در مورد آینده ایجاد کنند، نحوهی کار امروز را زیر سوال ببرند و هدایتکنندهی کشتی به سمت آینده باشند. آینده پژوهان با تکیه بر دانش خود و ابزارهای مختلف، سهم قابل توجهی در کمک به جامعه و سازمانها برای شکلگیری آیندههای پایدار و موفق دارند. بررسی زندگی و آثار برجستهترین آینده پژوهان مانند Alvin Toffler، Ray Kurzweil، Tohit Talwar و Faith Popcorn ما را در فهم آینده پژوهی حرفهای برای آموزش مدیران، سازمانها و دولتهای پیشرو جهان یاری میدهد. پیش از آشنایی با راه و رسم آینده پژوهی و تشخیص آینده پژوه خبره، فعالیت حرفهای چند تن از آینده پژوهان تاثیرگذار را بررسی میکنیم.
ری کرزویل، دانشمند کامپیوتر، مخترع، کارآفرین، نویسنده و آینده پژوه آمریکایی است. ایدههای آینده نگری او که توسط وال استریت ژورنال (Wall Street Journal) به عنوان نابغهی بی وقفه (the restless genius) و توسط Forbes ماشین تفکر بی نقص (the ultimate thinking machine) شناخته میشود، تحسین چهرههای با نفوذی مانند بیلگیتس (Bill Gates) و بیلکلینتون (Bill Clinton) را برانگیخته است. آلوین تافلر به سبب ایدهی درخشان (موج سوم) تاثیر شگرفی در ذهن مدیران کسب و کار در جهت کارآفرینی فناورانهی آیندهگرا گذاشته است. روهیت تالوار، نیز با دانش و تخصص گسترده خود به سخنران مورد تقاضای سازمانها، دولتها، شرکتهای مختلف و سرمایهگذاران، تبدیل شده است. مشتریان اخیر او Mastercard، Microsoft و Bank of America Merrill Lynch بودهاند. به طور کلی، کار روهیت تالوار با تعهد به بررسی احتمالات آینده و توانایی او در تعامل با سهامداران مختلف برای تقویت درک عمیقتر از روندهای در حال ظهور و پیامدهای آنها شناخته میشود. در نهایت نوستراداموس بازاریابی، خانم فیت پاپ کورن به دلیل کار پیشگامانهی خود در پیشبینی روند و تحلیل رفتار مصرفکننده شناخته شده است. او به عنوان استراتژیست اصلی در BrainReserve، از بینش خود برای کمک به شرکتها در تغییر جایگاه برندهایشان، تحلیل روندها، توسعه استراتژیهای جدید و نوآوری محصولات و خدمات استفاده میکند. همهی این افراد در مقام آینده پژوه حرفه ای، کمکهای بزرگی به کسب و کارها و شرکتها کردهاند. در واقع آنها آینده پژوهانی هستند که آینده نگاری شرکتی را خوب میدانند.
چرا این آدمها میان مدیران و رهبران کسب و کارها اینقدر محبوب هستند؟. مزیتهای آینده نگاری شرکتی بر کسی پوشیده نیست. اما چه کسی را میتوان به عنوان یک آینده پژوه شرکتی فوق العاده تعریف کرد؟. یک آینده پژوه شرکتی کسی نیست که فقط روندها را پیش بینی کند، بلکه یک متفکر استراتژیست است که میتواند پیچیدگیهای بازار را به بهترین شکل شناسایی کند. حال، عمیقتر به ویژگیهایی این فرد میپردازیم.
ویژگیهای یک آینده پژوه فوق العاده چیست؟
داشتن مشام قوی برای شناسایی نشانکهای ضعیف تغییر
یک آینده پژوه شرکتی حرفهای باید توانایی بالایی در تشخیص و تفسیر تغییرات در محیط کسبوکار داشته باشد. این امر در واقع همان توجه دقیق به نشانکهای ضعیف آینده، پدیدههای در حال ظهور و روندهای نوپاست. اغلب، این تغییرات از عواملی نشأت میگیرند که در معرض دید عموم قرار نمیگیرند و حتی ممکن است خارج از محیط کسبوکار فرد باشند. به عنوان مثالUber، Pokémon Go و پهپادها را در نظر بگیرید. این مثالها در راستای نوآوریهایی بوجود آمدند که در ابتدا برای بسیاری از صنایع، حاشیهای محسوب میشدند، اما برای ایجاد تغییرات قابل توجهی در نحوهی عملکرد کسبوکارها و تعامل با مشتریان رشد کردند. نقش آینده پژوه، شناسایی این نشانکهای آینده و درک تأثیرات بالقوه آنهاست. کسبوکارها با شناسایی زودهنگام نشانکها یا علائم ضعیف تغییر میتوانند چگونگی تکامل آنها، امکان تبدیل نشانکهای ضعیف به روندها و تاثیرشان بر بازار را پیشبینی کنند و از مزایای آیندهنگاری بهرهمند شوند.
پویش افقها
توانایی اندیشیدن به افق دور آینده که همان تصور احتمالات فراتر از محدودیتهای زمان حال است، یک مهارت مهم برای آینده پژوهان حرفهای است. هنگامی که دانش فعلیِ آینده پژوه با تخیل درمیآمیزد، معجزهی شکل دادن به آینده و پیشگویی رخ میدهد. این رویکرد آینده نگر، نگاه به افقی وسیع را تشویق میکند و به خلاقیت اجازه میدهد حسار محدودیتهای امروزی را بشکند و ناممکن ها را کشف کند. به عنوان مثال، در سال 1994، افراد کمی میتوانستند تغییرات انقلابی در ارتباطات (تلفنهای هوشمند)، سرگرمیهای امروزی و یا رزرو آنلاین سفر را پیشبینی کنند. آینده پژوه فردی است که با تصور سناریوها و نوآوریهای آینده، افراد مختلف و کسبوکارشان را برای تحولات دگرگونکننده آماده میکند. آیا تا به حال راجع به فناوری نوظهور Claire، چیزی شنیدهاید؟ نگاه به آینده و در نظر گرفتن احتمالات در مثال Claire مشهود است.
چشم تیزبین برای مسائل دارای اهمیت
دنیا دریای وسیع اطلاعات است. آیا تمامی اطلاعات برای پیمایش مسیر آینده مهم هستند؟ نگاه نابغهوار آینده پژوه است که توانایی فیلتر کردن نویز را دارد. با این حال، تشخیص اطلاعات مرتبط، باید با گشودگی نسبت به روندهای به ظاهر نامرتبطی که میتوانند قابل توجه باشند، متعادل شود.
به عنوان مثال، شناخت تغییرات فرهنگی اخیر ممکن است ترجیحات مشتریان برای خدمات جدید و نوظهور را مشخص کند. کنجکاوی آینده پژوه و پوییدن منابع مختلف توسط او به شرکت اطمینان میدهد که برای فرصتهای آینده، سازگار و استراتژیک باقی میماند.
واقعگرایی
مفاهیم، ایدهها و سناریوهای رویایی، الهام بخش و فوقالعاده هستند؛ اما ارزش واقعی آنها با توانایی تبدیلشان به نتایج تجاری ارزشمند، تعیین میشود. این مرحله از کار آینده پژوه ترکیب سحرآمیز هیجان و دلهره است، زیرا تصمیمی که در این مرحله گرفته میشود فقط دو نتیجهی مشخص دارد، موفقیت و یا شکست. تصمیمگیری در این مرحله نشان میدهد که آیا سازمان توانایی استراتژیک، عملیاتی و مالی برای تبدیل ایده به سرمایهگذاری ملموس و سودآور را دارد یا اینکه بهتر است ایده را برای دیگران کنار بگذارد.
اشتیاق
اشتیاق انگیزهای قوی برای کسبوکار است و در حین کشف ایدهها و فرصتهای جدید، افراد را به شور و خلاقیت وا میدارد. ادغام اشتیاق با تفکر معقول که شامل ارزیابی مستمر استراتژی کلی است، به سازمانها در تعیین راهی که بر اهداف استراتژیک آنها در آینده تاثیر میگذارد کمک میکند.
در پایان آینده پژوه برجسته با الهام بخشیدن و هدایت رهبران به تفکر متفاوت و استراتژیک در مورد آینده، چشماندازهای قدرتمندی از آینده ایجاد میکند، نحوه کار امروز را زیر سوال میبرد و به مدیران شرکتها انگیزه میدهد تا در آینده صنایعی انعطافپذیر و پر رونق ایجاد کنند.