آینده نگاری در شرکت نوکیا
آیا میدانستید که رویدادهایی که اغلب با استفاده از استعارههایی مانند «قوی سیاه» (غیرقابل پیشبینی و نادر) یا «سندرم قورباغه جوشیده» (تغییر آهسته و بدون توجه) توصیف میشوند، واقعاً غیرقابل پیشبینی نیستند. طبق گفتهی آقای Arho Suominen که مدیر آینده نگاری و تحلیل تجاری شرکت نوکیا است، بسیاری از مسائلی که در مقیاس بزرگ رخ میدهند مانند جنگ، تغییرات اقلیمی و بیماریهای همهگیر به روشهایی توسعه مییابند که اگر به دقت توجه کنیم، اغلب قابل پیشبینی هستند. با شناخت زودهنگام این نشانهها، میتوانیم به جای غافلگیر شدن از بحرانها، گامهایی برای شکلدهی و تأثیرگذاری بر آینده برداریم. در همین راستا بررسی عملکرد شرکت نوکیا، مثال واضحی از اهمیت آینده نگاری استراتژیک در پیشبینی و مدیریت چالشهای آینده است.
در افسانهها آمده که اگر قورباغهای را در یک قابلمه آب جوش قرار دهید، فوراً بیرون خواهد پرید. اما اگر آن را در قابلمهای پر از آب ولرم مطبوع قرار دهید و به تدریج آن را گرم کنید، قورباغه در آب میماند تا زمانی که بجوشد و بمیرد. گویا قورباغه تا دیر نشده قادر به تشخیص افزایش تدریجی دما نیست. در واقعیت نیز، معمولاً قبل از تشدید بحران، علائم هشدار دهنده واضحی وجود دارند. با این حال، مردم تمایل دارند که این علائم را نادیده بگیرند و تنها زمانی واکنش نشان دهند که بحران عملا رخ داده است. بنابراین چیزی که اهمیت دارد توجه به سیگنالهای اولیه و آمادهسازی برای چالشهای آینده و شناسایی خطرات، فرصتها و تغییرات بالقوه بازار یا محیط است، قبل از اینکه تبدیل به بحران شوند.
در گذشتهای نه چندان دور، شرکت نوکیا، پیشرو در صنعت مخابرات همراه، با شهرتی قوی به دلیل کیفیت و فرهنگ نوآورانه و همراه با مشتریانی وفادار بود. با این وجود، در صنعتِ همیشه در حال توسعه، توجه سازمانها به آینده نگاری استراتژیک و توانایی انطباق با شرایط متغیر بازار، تعیینکنندهی موفقیت آنها در آینده است. یکی از بزرگترین اشتباهات این غول صنعت مخابرات همراه، چسبیدن به سیستم عامل سیمبین (Symbian platform) به جای استفاده از اندروید (Android operating system) بود. نوکیا به دلیل عدم تمایلش در اولویت دادن به فناوری صفحه نمایش لمسی، توانایی خود برای رقابت را با مشکل مواجه کرد و منجر به افت خود در صنعت موبایل شد.
پر واضح است که کسبوکارها عمیقاً تحت تأثیر روندها و رویدادهای جهانی هستند. بنابراین کسبوکارهای آینده نگر، رویکردی جالبی در مواجه با آینده دارند. این شرکت اخیراً از Technology Strategy 2030 خود رونمایی کرد. طرحی آیندهنگر که روندها و فناوریهای نوظهوری را که انتظار میرود آیندهی تکنولوژی، شبکهها و جهان را در هفت سال آینده تحت تأثیر قرار دهند، ترسیم میکند. نوکیا همچنین طیف گستردهای از بینشها و گزارشها را در این زمینه تولید کرده است که منابع زیادی را با تمرکز بر آینده ارائه میکنند. اسناد قابل توجهی شامل Nokia Technology Vision 2030 که اهداف بلندمدت را مشخص میکند، Nokia Trend Report 4 که دربارهی جزئیات روندهای بازار آینده و Global Network Traffic 2030 که پیشبینی شبکه آینده را بر عهده دارد.
علاوه بر این، نوکیا اطلاعاتی در مورد موضوعاتی مانند بلاکچین (Blockchain) و Web3 از طریق گزارشهایی مانند From Blockchain to Web3 در کنار محتوای رهبری فکری و تحقیقات پیشرفته از Nokia Bell Labs ارائه میدهد. همچنین نوکیا Arho Suominen را به عنوان مدیر تحلیل تجاری و آینده نگاری، استخدام کرده که وظیفه او بهبود تصمیم گیری استراتژیک است. هدف Arho جلب توجه سازمان به مسائلی است که میتواند تاثیر بلندمدتی بر نوکیا داشته باشد. او با ارائه تحلیلها و بینشهای دقیق، به خلق راهحلهایی برای رسیدگی به هر یک از نگرانیها کمک میکند تا مدیران شرکت بتوانند قبل از تشدید مسائل مهم، اقدامات آگاهانهای در سرمایهگذاری برای فرصتها و ایدههای خاص انجام دهند.
امروزه شرکت نوکیا عزمش را برای بازیابی جایگاه خود به عنوان یک بازیگر کلیدی در عرصه فناوریهای شبکه و ارتباطات جزم کرده است. بنابراین با تمرکزی که نوکیا بر فناوریهای پیشرفته شبکه، مانند 5G، اینترنت اشیا (IoT) و تحلیلهای استراتژیک آیندهنگر دارد، منتظر یک comeback جذاب از نوکیا هستیم.