آینده نگاری شرکتی، سکوی تحول سازمان‌ها
مزایای چشمگیر آینده نگاری سازمانی برکسی پوشیده نیست. آینده نگاری شرکتی رسم و رسوم مواجهه همیشگی با آینده است. بنابراین بیشتر از آنکه آن را یک پروژه ببینیم، باید به مثابه یک فرایند همیشگی و مستمر در سازمان به آن اعتقاد داشته باشیم. آینده لحظه‌ای از حرکت نمی‌ایستد و آینده نگاری یعنی مواجهه مستمر با آینده‌ای که همواره در حال حرکت است.
آینده نگاری شرکتی (Corporate foresight) فرآیندهای تصمیم‌گیری انعطاف‌پذیر در موقعیت‌های غیر قابل پیش‌بینی، رفتارهای کارآفرینانه و حس عاملیت (agency) را تقویت می‌کند و در نهایت به عملکرد شرکت جهت می‌دهد. اگر شرکت به مثابه یک کشتی در نظر گرفته شود و مدیران شرکت را به مثابه ناخدایان کشتی در نظر بگیریم، آینده نگاری شرکتی همه‌ی توان نرم و سخت شرکت در ناوبری شرکت به سمت جلو است.
در اینجا با تمرکز بر روش سناریو که اصلی‌ترین روش آینده نگاری شرکتی است، به پنج مزیتی که آینده نگاری شرکتی به ارمغان می‌آورد، اشاره می‌کنیم.
تقویت تصمیم گیری با شهود
مطالعه‌ای توسط Chermack و Nimon که حدود 90 مدیر اجرایی در یک شرکت فناوری آمریکایی را شامل می‌شد، نشان داد که برنامه‌ریزی سناریو به‌طور قابل‌توجهی سبک‌های تصمیم‌گیری را تغییر می‌دهد و از رویکرد عقلانی به رویکرد شهودی‌تر جهت می‌دهد. تصمیم‌گیری منطقی بر فرض دقیق بودن تمام اطلاعات و وجود یک راه‌حل بهینه تکیه دارد، در حالی که تصمیم‌گیری شهودی گزینه‌ها و احتمالات متعدد را در نظر می‌گیرد. تعادل بین رویکردهای منطقی و شهودی برای مدیریت عدم قطعیت حیاتی است. تکیه‌ی تنها بر تحلیل‌های آماری یا پایبندی سخت به برنامه‌های استراتژیک می‌تواند مانع از شناسایی فرصت‌های جدید شود. ترکیب این دو سبک، انعطاف‌پذیری و انطباق‌پذیری بیشتری در حل مسئله فراهم می‌کند.
افزایش انعطاف‌پذیری و چابکی در تصمیم‌گیری
در مطالعه‌ای در بخش حمل و نقل ایالات متحده، Phadnis و همکارانش تأثیر برنامه‌ریزی سناریو بر سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت روی زیرساخت‌های حمل‌ونقل را بررسی کردند. آنها دریافتند که پس از بررسی سناریوهای مختلف، کارشناسان این بخش انعطاف‌پذیری بیشتری در تصمیماتشان برای سرمایه‌گذاری نشان دادند و گزینه‌های بیشتری را در نظر گرفتند. این مطالعه نشان می‌دهد که ارزیابی سناریوهای متعدد می‌تواند تعصبات کارشناسان درباره آینده‌ی پیش‌رو را کاهش دهد.
تقویت ویژگی‌های کارآفرینی
طبق تحقیقی که Bouhalleb و Tapinos در مورد تأثیر برنامه‌ریزی سناریو بر رفتار تصمیم‌گیرندگان، یادگیری سازمانی و فرهنگ انجام دادند، دریافتند که برنامه‌ریزی سناریو ویژگی‌های کارآفرینی مانند ریسک‌پذیری و فعال بودن را تشویق می‌کند. این رویکرد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به طور فعال به تهدیدات بالقوه رسیدگی کنند و فرصت‌های ماجراجویانه‌تری را دنبال کنند. علاوه بر این، برنامه‌ریزی سناریوها، فرهنگ کارآفرینی را در سراسر سازمان پرورش می‌دهد که در مقایسه با ویژگی‌های کارآفرینی در اعضای فردی، پایدارتر و بادوام‌تر است. هنگامی که چنین ویژگی‌هایی با فرهنگ سازمانی همسو نباشد، منجر به تعارض می‌شود. بنابراین، پرورش فرهنگ کارآفرینی در سطح سازمان، محیط منسجم و حمایت‌کننده‌تری را برای فعالیت‌های کارآفرینانه تضمین می‌کند.
آینده نگاری تقویت شده از طریق برنامه‌ریزی سناریوییِ مشارکتی
تحقیقات Phadnis و Joglekar شامل یک تمرین نقش‌آفرینی با تصمیم‌گیرندگان یک خرده‌فروش بریتانیایی و یک تولید کننده اروپایی بود که از عدم قطعیت‌های Brexit عبور می‌کردند. مزایای برنامه‌ریزی سناریوییِ مشارکتی بین سازمان‌های خریدار و تامین‌کننده در این تمرین به وضوح مشخص شد. این مطالعه نشان داد که برنامه‌ریزی سناریویی مشترک شرکت‌کنندگان را قادر می‌سازد تا جنبه‌های جدیدی از محیط خود را کشف کنند؛ در حالی که اگر هر سازمان به طور مستقل برنامه‌ریزی سناریو را انجام می‌داد، بخش‌های زیادی نادیده گرفته می‌شد. این همکاری همچنین حس عاملیت سازمان را افزایش داد و متغیرهایی که قبلاً غیرقابل کنترل بودند را به عناصری تبدیل کرد که می‌توانستند به طور مشترک بر هر دو سازمان تأثیر بگذارند.
تاثیر آینده نگاری شرکتی بر عملکرد شرکت
مطالعه‌ی Rohrbeck and kum در مورد شرکت‌های چند ملیتی اروپایی طی هفت سال نشان داد که آینده نگاری شرکتی مستقیماً بر عملکرد شرکت تأثیر می‌گذارد. آنها شرکت‌ها را بر اساس شیوه‌های آینده نگاری آنها برای پیش‌بینی و انطباق با عدم اطمینان در محیط کسب و کار را به چهار دسته تقسیم کردند: هوشیار (vigilant)، عصبی (Neurotic)، آسیب پذیر (Vulnerable) و در خطر (In danger). شرکت‌های هوشیار، که عملکردهای آینده‌نگاری آنها با عدم اطمینان محیطی مطابقت داشت، سودآوری قابل توجهی در مقایسه با میانگین نشان دادند. اساساً، آمادگی برای آینده می‌تواند به عملکرد مالی بهتر در زمان حال کمک کند.
در پایان در یک محیط تجاری پویا، اهمیت استراتژیک آینده نگاری شرکتی برای هدایت عملکرد شرکت بر کسی پوشیده نیست. این فرآیند نتایج حائز اهمیت بسیاری برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان در سطح سازمانی دارد و همچنین نشان می‌دهد که آینده‌نگاری شرکتی به عنوان یک فرآیند مستمر بایستی در تار و پود شرکت تنیده شود.
در پایان در یک محیط تجاری پویا، اهمیت استراتژیک آینده نگاری شرکتی برای هدایت عملکرد شرکت بر کسی پوشیده نیست. این فرآیند نتایج حائز اهمیت بسیاری برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان در سطح سازمانی دارد و همچنین نشان می‌دهد که آینده‌نگاری شرکتی به عنوان یک فرآیند مستمر بایستی در تار و پود شرکت تنیده شود.
در چند سال گذشته، شرکت دانش بنیان نواندیشان آتی نگار فرتاک با هدف بسط ادبیات و روش‌های آینده پژوهی و آینده نگاری در بخش خصوصی کشور، تلاش کرده است تا خدمات با کیفیتی در این زمینه ارائه دهد. همچنین با افتخار سبدی از محصولات دانش بنیان در این خصوص طراحی شده‌اند که در حال حاضر در چندین شرکت بزرگ ایرانی در حال استفاده هستند. برای آشنایی بیشتر می‌توانید به بخش‌های خدمات و محصولات ما سر بزنید.