آینده پژوهی کبالت؛ تحلیلی از عرضه و تقاضا در سایه تحولات جهانی
جهان در آستانه یک تحول بزرگ در صنعت حمل‌ونقل قرار دارد و همان‌گونه که موتورهای احتراق داخلی در گذشته جایگزین موتورهای بخار شدند، خودروهای برقی می‌آیند که آینده‌ی این صنعت را رقم بزنند. این خودروها برای ذخیره انرژی به باتری‌های لیتیوم-یونی وابسته هستند و بدون این باتری‌ها، عملاً همانند خودرویی سنتی بدون مخزن سوخت خواهند بود. این وابستگی، توجه سرمایه‌گذاران را به لیتیوم جلب کرده است. با این حال، باتری‌های لیتیوم-یونی تنها از لیتیوم تشکیل نشده‌اند و فلزات کلیدی دیگری نیز در تولید آن‌ها نقش دارند که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. یکی از این فلزات، کبالت است که به دلیل ویژگی‌های طبیعی‌اش در واکنش با لیتیوم، نقشی حیاتی در تولید الکترودهای باتری‌های قابل شارژ ایفا می‌کند.
تقاضا برای کبالت با انقلاب خودروهای برقی به شدت در حال افزایش است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰، تقاضای جهانی برای این فلز با رشدی ۴۵۰۰ درصدی مواجه خواهد شد، که این امر نویدبخش بازدهی چشمگیر برای سرمایه گذاران است. شکل شماره‌ی ۱ این رشد را به تصویر کشیده است:
کبالت نه‌تنها در باتری خودروهای برقی، بلکه در بسیاری از محصولات مصرفی دیگر مانند لپ‌تاپ‌ها نیز استفاده می‌شود. در حالی که یک لپ‌تاپ ممکن است تنها حدود ۳۰ گرم کبالت داشته باشد، باتری یک خودروی برقی به طور متوسط بیش از ۱۳ کیلوگرم از این فلز را در خود جای داده است. این نیاز فزاینده، صنعت را به سمت تأمین هرچه بیشتر کبالت سوق داده، اما چالش‌های جدی در مسیر تأمین این ماده معدنی وجود دارد.
بخش عمده منابع کبالت جهان در جمهوری دموکراتیک کنگو متمرکز است، کشوری که به تنهایی بیش از ۵۰ درصد عرضه جهانی کبالت را تأمین می‌کند و ارزش منابع کبالت آن بیش از ۲۰ تریلیون دلار برآورد می‌شود. با این حال، این وابستگی به کنگو مشکلات متعددی را به همراه دارد. بی‌ثباتی سیاسی و فساد گسترده در این کشور می‌تواند عرضه کبالت را در یک شب متوقف کند، اتفاقی که در گذشته نیز رخ داده است. علاوه بر این، تحقیقات اخیر درباره نقض حقوق بشر و استفاده از کودکان کار در معادن کبالت کنگو، فشارهای بین‌المللی را افزایش داده است. گزارش‌هایی از سازمان عفو بین‌الملل، شرکت‌های بزرگی مانند اپل، مایکروسافت و تسلا را به دلیل عدم اقدام کافی در برابر این مسائل مورد انتقاد قرار داده و خواستار شفافیت بیشتر در زنجیره تأمین شده است.
این چالش‌ها، تولیدکنندگان باتری‌های خودروهای برقی و سرمایه‌گذاران را به جست‌وجوی منابع کبالت در کشورهایی با شرایط پایدارتر مانند استرالیا و کانادا سوق داده است. به عنوان مثال، ترنت مل (Trent Mel)، مدیرعامل شرکت معدنی First Cobalt، در مصاحبه‌ای با مجله Quartz اظهار داشته که با وجود جذابیت زمین‌شناختی کنگو، شرایط سرمایه‌گذاری در این کشور رو به وخامت گذاشته و این شرکت ترجیح داده فعالیت‌های خود را در کانادا گسترش دهد، جایی که محیط سرمایه‌گذاری امن‌تری فراهم است. این تغییر رویکرد، نشانه‌ای از یک تحول بزرگ در زنجیره تأمین کبالت است. در این میان، شرکت‌هایی که در خارج از کنگو به اکتشاف و استخراج کبالت می‌پردازند، فرصتی استثنایی برای سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند. با این حال، این فرصت با ریسک‌هایی نیز همراه است؛ زیرا رسانه‌ها به‌زودی به اهمیت کبالت و مشکلات عرضه آن توجه بیشتری نشان خواهند داد و این امر می‌تواند به افزایش ناگهانی قیمت‌ها و ورود سرمایه‌گذاران بزرگ به بازار منجر شود. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری زودهنگام در این حوزه می‌تواند سودهای کلانی به همراه داشته باشد، اما نیازمند تحلیل دقیق و آگاهی از تحولات جهانی است.
این تحولات نشان‌دهنده یک دوراهی استراتژیک برای آینده است. اگرچه افزایش تقاضای کبالت و رشد قیمت آن فرصتی طلایی برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده، اما وابستگی شدید به کنگو و مشکلات زیست‌محیطی و انسانی مرتبط با استخراج این فلز، پایداری این بازار را زیر سؤال می‌برد. در حالی که کشورهای مانند استرالیا و کانادا می‌توانند به‌عنوان جایگزین‌های پایدارتر مطرح شوند، موفقیت این گذار به سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌ها و سیاست‌های بین‌المللی منسجم بستگی دارد. از سوی دیگر، فشارهای جهانی برای کاهش ردپای کربن و توجه به حقوق کارگران ممکن است تولیدکنندگان را به سمت نوآوری در فناوری‌های باتری بدون کبالت یا با نیاز کمتر به این فلز سوق دهد. این سناریوها نشان می‌دهند که آینده کبالت نه‌تنها به عرضه و تقاضا، بلکه به چگونگی مدیریت نابرابری‌های جهانی و الزامات اخلاقی بستگی خواهد داشت و سرمایه‌گذارانی که این عوامل را در نظر بگیرند، می‌توانند در این بازار پرنوسان پیشرو باشند.
منابع: