آینده‌ی سرمایه‌های انسانی در صنعت نفت و گاز
صنعت نفت و گاز، صنعتی پیچیده است که تنها به عوامل داخلی صنعت وابسته نیست و عوامل خارجی نیز تأثیر عمده‌ای بر این صنعت دارند. گاهی حتی تغییر در عوامل خارجی می‌تواند خود را به عوامل داخلی نیز نفوذ دهد. آینده پژوهی به صنایع مختلف کمک می‌کند تا روندهای خارجی را به چشم مدیران داخلی صنعت بیاورد و به آن‌ها کمک کند آنچه را که در ابعاد زمانی و مکانی، هنوز دور از محیط صنعت وجود دارند، تصور نموده و به فکر چاره برای آن‌ها باشند. یکی از بخش‌هایی که صنایع مختلف و به خصوص صنعت نفت و گاز باید به آینده‌ی آن بیاندیشند، سرمایه‌های انسانی است.
سه تغییر اساسی در صنعت نفت و گاز در حال رخ دادن هستند که بر بازیگران این صنعت بسیار تأثیر می‌گذارند. اول اینکه دیگر مانند گذشته تمرکز این صنعت بر کشف منابع جدید نیست زیرا منابع در حال حاضر فراوانند و این صنعت باید برای کاهش قیمت نفت و گاز آماده شود و تمرکز خود را بر هزینه، کارایی و سرعت بگذارد. دوم اینکه با ظهور فناوری‌های نوین، روش‌های سنتی که سالیان متمادی به خوبی در این صنعت به فعالیت مشغول بودند، مختل خواهند شد؛ اتوماسیون جایگزین کارگران می‌شود و مهارت‌های تعامل با ماشین بیش از پیش مورد نیاز می‌باشند، تجهیزات بیشتری به فناوری ابری متصل می‌شوند و تولید داده به رشد تصاعدی خود ادامه می‌دهد. مورد سوم نیز تغییرات جمعیتی (Demographic shifts) است. تغییرات جمعیتی به این معناست که کارکنان خواستار تغییر در محیط کار و ابراز نگرانی در مورد نقش شرکت‌های نفت و گاز در جامعه هستند. نسل‌هایی که امروزه جوان‌تر هستند، به زودی وارد محیط کار شده، مشاغل مدیریتی را به تسخیر خود در آورده و از آنجایی که تمایلات و ارزش‌های متفاوتی نسبت به مدیران امروزی دارند، به گونه‌ای دیگر این صنعت را مدیریت خواهند کرد [1].
مانند هر نوشته‌ی دیگری در مورد صنایع مختلف در آینده، در بخش سرمایه‌های انسانی برای صنعت نفت و گاز نیز، این هوش مصنوعی خواهد بود که فرآیندها را تغییر خواهد داد. استخدام‌ها در صنایع مختلف و به ویژه نفت و گاز، تا حد قابل توجهی به هوش مصنوعی وابسته خواهد شد. البته نه به این منظور که عامل انسانی به طور کامل از این فرآیند خارج شود. هوش مصنوعی می‌تواند آگهی استخدام شما را برای اشخاصی که دقیقا به دنبال موقعیت شغلی مشابهی می‌گردند، ارسال کند. همچنین این فناوری می‌تواند با خودکار کردن فرآیند استخدام، معیارهای مختلفی را در ترکیب با یکدیگر در روند انتخاب دخیل کند، به طوری که انتخابی که برای انسان با دشواری و حتی گاهی تعصب همراه بود، رنگ کمتری از سوگیری‌های انسانی بگیرد [2].
یکی دیگر از مواردی که بر صنعت نفت و گاز در آینده بسیار تأثیر خواهد گذاشت، تنوع سبد انرژی‌هاست. اگر تا سالیان گذشته بخش عظیمی از سبد انرژی را نفت و گاز و زغال سنگ تشکیل می‌داد، در آینده اینگونه نخواهد بود. با افزایش تقاضا برای سبز شدن و ظهور انرژی‌های تجدیدپذیر، «مهارت‌های سبز» نیز مانند مهارت‌های مرتبط با فناوری‌های نوینی مثل هوش مصنوعی، به معیاری مهم برای صنایع تبدیل خواهد شد [2].
فشار جهانی برای پایداری محیط زیست تأثیر عمیقی بر صنعت نفت و گاز دارد. برای دستیابی به اهداف کاهش انتشار کربن، صنعت باید به سمت منابع انرژی پاکتر حرکت کند و عملکرد زیست‌محیطی خود را بهبود بخشد. این گذار مستلزم توسعه مهارت‌ها در فناوری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، جذب و ذخیره‌سازی کربن و شیوه‌های حفاری پایدار است. برنامه‌های آموزشی باید بر تجهیز کارگران به دانش و مهارت‌های مورد نیاز برای به حداقل رساندن ردپای زیست‌محیطی عملیات نفت و گاز متمرکز شود [3]. از طرفی با پا به سن گذاشتن میانگین جمعیت جهانی، مشکل بازنشستگان این صنعت نیز به چالش بزرگی تبدیل خواهد شد. محیط کار خشن و سخت نیز به نوبه‌ی خود علاقه‌ی کارکنان به بازنشستگی زودتر از موعد را سبب شده است [4]. شکل شماره‌ی 1 درصد رشد نقش‌های 10 شرکت جهانی حوزه‌ی نفت و گاز را مابین سال‌های 2017 تا 2022 میلادی نشان می‌دهد [5].
سرعت بالای رشد فناوری‌ها که خود باعث رشد صنایع می‌شود، برای آن‌ها چالش‌برانگیز هم هست. این امر می‌تواند شکاف مهارتی ایجاد کند. از این رو آموزش کارکنان در دهه‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های واحد سرمایه‌های انسانی و آموزش تبدیل شده است. برای نمونه، طبق آنچه مجله‌ی Safety+Health منتشر کرده است، 56 درصد از کارفرمایان، سال به سال همان مقدار همیشگی را برای آموزش ایمنی هزینه کردند، در حالی که 34 درصد سرمایه‌گذاری خود را در این زمینه افزایش داده‌اند. این ارزیابی تنها بر حوزه‌ی آموزش ایمنی متمرکز است اما صنعت نفت و گاز در صدها موضوع آموزشی می‌تواند هزینه کند [6].
منابع: